Di sản mà Sir Alex Ferguson để lại là cực vĩ đại. Suốt thời gian tại vị của mình, ông là người quan trọng nhất trong việc tạo dựng nên thương hiệu Man Utd đương đại, biến Man Utd thành CLB đông đảo người hâm mộ nhất ở cấp độ toàn cầu. Nhưng không phải ai yêu mến ông cũng như Man Ytd đều có thể hiểu được bản sắc Man Utd thực sự là gì…
Chắc chắn sẽ đủ xây cả tòa lâu đài bằng gạch đá dư luận nếu như bạn vô tình hay cố ý cất lời chê bai sir Alex Ferguson. Trước khuôn viên sân Old Trafford, Man Utd dựng tượng đồng của ông nhưng bức tượng ấy bé nhỏ hơn rất nhiều so với bức tượng vô hình mà ủng hộ viên Man Utd đã tạc ông trong lòng mình kể từ những năm cuối của thế kỷ 20.
Nếu người ta gọi Ralf Rangnick là “bố già” bóng đá Đức đương đại thì sir Alex chắc chắn còn hơn 1 bố già của Premier League. Các đại kình địch của ông, từ Wenger, Benitez cho tới Mourinho đều phải kính phục ông bất chấp mỗi lần đối diện ông trên sân cỏ, họ luôn tỏ ra cực kỳ khó chịu và thậm chí có thể là thù ghét. Sự vĩ đại của ông là không phải bàn cãi. Nhưng di sản “chơi bóng” (xin khoanh vùng ở hai chữ “chơi bóng”) mà ông để lại Man Utd là gì? Ai trả lời được câu hỏi này?
Sir Alex đã quá thành công với Man Utd
Không ai có thể chê bai di sản quản trị mà Ferguson đã để lại. Mô hình quản trị của ông ở Man Utd cho tới tận ngày nay vẫn được xem là mô hình ưu việt nhất khi nó đề cao tính chuyên môn hoá, tính khoa học, đủ cả độ khái quát lẫn cả chi tiết. Còn di sản tinh thần thì khỏi nói. Đặc tính của Man Utd là một tinh thần bóng đá máu lửa, cuồng nhiệt và quật khởi mỗi khi gặp tình thế gian nan. Song, cả hai thứ di sản kia không liên quan gì đến chuyên môn chơi bóng thuần túy cả. Vì thế, nếu được hỏi triết lý chơi bóng đá (chứ không phải triết lý làm bóng đá) của Man Utd là gì, không ít người sẽ tắc tị.
Khi tin tức về Rangnick rộ lên, Michael Carrick, HLV tạm quyền hiện thời đã tin rằng việc Rangnick đến sẽ chỉ giúp Man Utd tốt lên và Man Utd sẽ vẫn giữ được ADN của mình. Nhưng ADN của Man Utd là gì? Ngay cả Carrick cũng không thể cụ thể hoá nó được. “CLB sẽ không thay đổi gì. ADN của nó vẫn vẹn nguyên. Kỳ vọng và trách nhiệm vẫn còn nguyên là chơi một thứ bóng đá cuốn hút (exciting - từ của Carrick) và chiến thắng là đòi hỏi tiên quyết theo một cách cụ thể”, Carrick đã phát biểu như vậy trong buổi họp báo trước trận gặp Chelsea. Và có ai có thể tìm ra được “triết lý chơi bóng đá” nào nằm trong cái định nghĩa về ADN Man Utd của một người gắn bó với CLB gần 2 thập niên hay không?
“Mes que un club” (còn hơn một CLB) là tiêu ngữ của Barca, là định hướng, là triết lý của Barca được cô đọng lại. Nhưng triết lý bóng đá của Barca lại được thể hiện và định nghĩa cụ thể theo cách khác. Tất cả các HLV khi ngồi vào bàn đàm phát với BLĐ Barca đều buộc phải chấp nhận đòi hỏi của CLB là “bóng đá tấn công, đề cao kiểm soát bóng và chơi cống hiến”. Ngắn gọn, nhưng nó là xương sống của Barca mà mỗi HLV làm việc ở đó đều phải cố gắng thể hiện nó bằng từng ý tưởng cụ thể của mình.
Di sản chơi bóng mà Sir Alex để lại Man Utd gần như không có
Nhắc đến Barca chẳng qua cũng để soi chiếu lại với Man Utd mà thôi. Xương sống của Man Utd là gì? Vâng, câu trả lời lại đến từ Carrick, đại ý rằng “Nếu nhìn vào lịch sử CLB này, các bạn sẽ thấy rằng đã có rất nhiều HLV khác nhau, rất nhiều cầu thủ khác nhau, chơi rất nhiều hệ thống khác nhau và phương thức tiếp cận khác nhau, nhưng luôn luôn phải dựa trên xương sống của CLB, một đội bóng thành công.”. Trong cả phát ngôn này, tất cả mọi thứ đều chung chung, mơ hồ. Thực sự, nó không làm rõ cho khách quan hiểu được Man Utd đòi hỏi chơi một kiểu bóng đá gì? Tấn công ư? Dĩ nhiên rồi. Nhưng tấn công theo cách nào: kiểm soát bóng hay kiểm soát không gian? chơi bóng ngắn hay chơi bóng dài? phát động từ biên hay phát động từ trung lộ? Và chính sự mơ hồ này chỉ ra rất rõ rằng Sir Alex không để lại một di sản chơi bóng đá cho Man Utd bởi bản thân ông thực tế không phải con người đi chuyên sâu vào nghiên cứu và phát triển chiến thuật.
Nếu tìm mua các đầu sách tham khảo kiến thức chiến thuật bóng đá, chắc chắn số lượng ấn phẩm nhắc tới sir Alex Ferguson là rất ít. Ngược lại, nếu kiếm tìm các cẩm nang về làm bóng đá, mà cụ thể là quản trị, Sir Alex luôn luôn nằm ở đầu bảng. Ở khía cạnh này, không ai có thể vượt trội được ông cả. Nhưng điều cơ bản nhất là xây dựng một CLB không chỉ đơn thuần là tạo nên một tổ chức kinh tế thể thao hùng mạnh mà còn phải tạo nên một tập thể có đặc sản riêng trên sân cỏ. Thứ đặc sản riêng này chính là điều Man Utd mất dấu từ quá lâu rồi.
Xavi và Carrick mang tới 2 câu trả lời khác nhau về bản sắc bóng đá
Ngay cả cách mà Carrick nói về quá nhiều con người khác nhau, hệ thống khác nhau đã từng được sử dụng đã cho thấy không có tính nhất quán trong lối tiếp cận trên sân cỏ của Man Utd. Chính vì thế, tính kế thừa ở lĩnh vực chiến thuật của họ là mỏng manh. Quay lại với so sánh mang tên Barca. Chúng ta thấy rõ cách mà Xavi đang làm hiện nay. Thành hay bại còn chờ thời gian trả lời nhưng ít nhất, thứ mà Xavi thể hiện được chính là một “căn cước bóng đá” đúng chất Barca dù những cá nhân trong tay ông lúc này đa số đều còn trẻ tuổi và non kinh nghiệm.
Vì thế, nếu bàn về bản sắc của Man Utd, chúng ta chỉ có thể nói được về bản sắc làm bóng đá của họ mà thôi. Đó là một CLB xác định chơi cống hiến, xác lập việc xây dựng đội ngũ cầu thủ ưu tiên dựa trên những người trẻ trưởng thành từ nước Anh, duy trì một hệ thống quản trị phân nhiệm cụ thể và chuyên môn hoá sâu sắc. Đấy là ADN mà Carrick và rất nhiều người đều hiểu thấu. Còn riêng về bản sắc chơi bóng trên sân thì thực chất không có một định hướng cụ thể nào. Bởi vậy, họ mới trải qua 10 năm không sir Alex với đủ mọi triết lý khác nhau của Moyes, Van Gaal, Mourinho, Solsa và trình diễn một thứ bóng đá của riêng các HLV đó chứ không phải của CLB đã định hình sẵn.
THỂ THAO SỐ 247 - TRANG THỂ THAO SỐ HÀNG ĐẦU VIỆT NAM
Cập nhật tin tức bóng đá 24/7, bản tin bóng đá số hàng ngày, sự kiện thể thao 24h mới nhất, tin tức thể thao số, hậu trường trong và ngoài nước.
Tỷ lệ kèo
