Khi Mauricio Pochettino trở lại trung tâm tập luyện Camp des Loges vào tuần này, ông sẽ thấy trước mặt mình là Neymar, Mbappe, Di Maria và Messi. Cùng với họ, là những Mauro Icardi, Julian Draxler và cả Pablo Sarabia.
Với một HLV nổi tiếng bởi thứ bóng đá pressing tầm cao, dạt dào năng lượng như Mauricio Pochettino, ông vẫn chưa thể hoàn toàn mang đến hình ảnh tương tự ở PSG kể từ khi dẫn dắt đội bóng này.
Trong một tập thể mà Neymar và Mbappe chỉ cần không gặp phải vấn đề về sức khỏe, bộ đôi này sẽ gần như luôn chiếm suất đá chính trên hàng công, cũng chính hai ngôi sao này lại ít mang đến những sự hỗ trợ trong khâu phòng ngự nơi tuyến đầu. Nhưng bởi những giá trị mà Neymar và Mbappe mang lại khi có bóng ở mặt trận tấn công, sự “đặc cách” là có thể hiểu được và những cá nhân còn lại trong hệ thống cần phải hy sinh nhiều hơn.
Giờ đây, khi có thêm cả Messi, bài toán dung hòa, cân bằng công-thủ sẽ càng trở nên nan giải với Pochettino.
Cơn đau đầu mà không phải ai cũng có diễm phúc được nhận như Pochettino không đến từ việc phải bố trí những Neymar, Mbappe, Messi hay Di Maria thế nào trên hàng công, mà đó là tìm ra phối cảnh chung cho những vị trí còn lại.
Ngay cả khi muốn đặt cả 4 ngôi sao tấn công kể trên vào cùng một hệ thống và xếp họ trong đội hình ra sân, lời giải vẫn sẽ có. Brazil của kỳ Mundial 1970 đã từng mang đến sức tấn công cực đại với hệ thống 4-2-4. Xét ở vị trí, tầm hoạt động thường xuyên của những Neymar, Mbappe, Messi và Di Maria mang đến câu trả lời dễ dàng nếu lựa chọn sơ đồ theo cách đó: Neymar cánh trái, Di Maria cánh phải, Mbappe cùng Messi sát cánh trên hàng công với số 30 mới của PSG chơi lùi như một “số 9 ảo” hoặc một “enganche” theo kiểu truyền thống Argentina.
Nếu Messi chơi thấp và sau lưng của Mbappe, hệ thống với “fantastic four” cùng hiện diện trên sân có thể sẽ là 4-2-3-1. Ở mùa giải trước, 4-2-3-1 cũng là một trong hai hệ thống được sử dụng thường xuyên nhất của Pochettino tại Les Parisiens.
Trong 17 năm gắn bó với đội một Barcelona, Messi đã có những sự tiến hóa về mặt vị trí. Nếu như thời kỳ đầu, El Pulga vẫn đơn thuần là một cầu thủ chạy biên với xu hướng cắt chéo vào trong trung lộ để dứt điểm, thì kể từ sau Pep Guardiola ngồi vào băng ghế huấn luyện Barcelona, Messi bắt đầu dịch chuyển vào trung lộ cho đến khi trở thành một “enganche” thứ thiệt. Những cách bày binh bố trện và lựa chọn nhân sự về sau ở Barcelona qua các đời HLV cũng luôn tìm cách giúp Messi duy trì vị trí này. Trên lý thuyết, Messi vẫn thường được xếp ở cánh phải, nhưng tầm phủ sóng trên sân luôn đậm đặc ở vị trí số 10.
Ở vị trí trung tâm đấy, Messi có mặt ngay điểm nóng zone 14, vừa có thể tiếp cận vòng 16m50, cũng như có thể tiếp tục đóng vai trò kiến thiết lối chơi như tại Barcelona, gồm cả việc lùi sâu xuống vòng tròn giữa sân để nhận bóng và phát triển bóng.
Nhưng điều đó cũng có nghĩa là tầm ảnh hưởng của Neymar sẽ không còn như trước tại Công viên các Hoàng tử. Trong mùa giải cuối cùng gắn bó với Barcelona (tức 2016/17), sự phân định vị trí của tam tấu MSN (Messi-Suarez-Neymar) là khá rõ ràng. Trong đó, Neymar đóng đô ở vị trí tiền đạo cánh trái. Tầm hoạt động và vị trí các pha dứt điểm của ngôi sao người Brazil gần như cũng tập trung ở khu vực bên trái vòng 16m50, như bản đồ minh họa này đến từ The Athletic.
Tua nhanh đến mùa giải 2020/21 đã qua cùng PSG, vị trí các pha dứt điểm của Neymar đã trải đều ra hơn. Điều đó phản ánh sự tự do trong lối chơi lẫn vị trí của anh. Câu chuyện tương tự cũng được nhìn thấy tại kỳ Copa America 2021 vừa qua. Nhưng khi PSG có thêm Messi, Neymar khó có thể là người được nhận bóng thường xuyên và trở thành tâm điểm, sự san sẻ là bắt buộc.
.png "Xu hướng hoạt động của Neymar tại Copa America")
Tuy nhiên, nếu tất thảy bộ tứ huyền ảo nói trên cùng ra sân, hàng tiền vệ của PSG sẽ thua thiệt về quân số. Những ngôi sao kia có thể sẽ chịu lùi về, nhưng có mặt không thôi là chưa đủ, bởi đòi hỏi còn nằm ở mức độ và sự hiệu quả trong hỗ trợ phòng ngự. Trọng trách lớn sẽ đổ dồn vào cặp tiền vệ trung tâm.
Mùa giải trước, tại đấu trường Ligue 1, nếu đá với hệ thống 4-2-3-1, Idrissa Gueye và Danilo Pereira là bộ đôi ra sân thường xuyên nhất nơi trung tâm hàng tiền vệ, làm bệ đỡ cho Di Maria, Neymar, Mbappe và Moise Kean phía trên. Trong khi ở đấu trường Champions League, cũng khi hệ thống tương tự được sử dụng, người được lựa chọn sát cánh thường xuyên với Idrissa Gueye là Leandro Paredes.
Mùa chuyển nhượng hè 2021 này, PSG cũng đã mang về Georginio Wijnaldum. Tại kỳ Euro 2020 đã qua, tiền vệ người Hà Lan được trao cơ hội xâm nhập và tiếp cận vòng cấm đối phương nhiều hơn. Nhưng với tình hình của PSG, Wijnaldum e là phải trở lại với vai trò của một “người quét dọn” khi trước mặt anh có quá nhiều “nghệ sĩ”. Lựa chọn bộ đôi tiền vệ trung tâm nào sẽ là một bài toán quan trọng với Pochettino, nếu 4-2-3-1 với fantastic four cùng ra sân. Sẽ không quá bất ngờ nếu phương án chiến thuật và nhân sự này được HLV người Argentina mang ra phô diễn ở sân chơi Ligue 1 một cách thường xuyên. Nhưng với đấu trường Champions League, nhất là trước các đối thủ sừng sỏ, e là khó.
Nếu không phải là fantastic four cùng ra sân để đổi lại sự cân bằng hơn giữa các tuyến, có lẽ Angel Di Maria sẽ là cầu thủ mà Pochettino phải hy sinh.
Trong hai mùa giải đã qua, Di Maria xứng đáng nhận được sự đề cao nhiều hơn những gì anh nhận về. Mùa giải 2020/21, ở Ligue 1 và Champions League, Di Maria kiến tạo nhiều nhất PSG với 13 lần. Trước đó, mùa giải 2019/20, cũng xét trong hai đấu trường quan trọng nhất, Di Maria có 20 pha kiến tạo, cũng nhiều nhất Les Parisiens. Khả năng sáng tạo và nhất là sự ổn định của Di Maria dẫu sao cũng không thể bì được với sự thu hút theo lẽ tự nhiên của Mbappe và Neymar.
Hy sinh Di Maria vì lẽ đó sẽ là một nước đi đáng tiếc và cần cân nhắc của Pochettino. Nhưng nó vẫn sẽ là quyết định dễ được tha thứ hơn so với việc phải hy sinh một trong ba cái tên là Neymar, Mbappe và Messi. Nói hy sinh không có nghĩa là cầu thủ người Argentina đóng đinh thường xuyên trên băng ghế dự bị, mà là sẽ có những phương án xoay tua đến từ Pochettino thông qua một hệ thống không phải 4-2-3-1, dù mùa giải trước, Di Maria vốn dĩ đã ra sân không nhiều.
Nếu không phải 4-2-3-1, 4-3-3 sẽ là một sự lựa chọn dễ hiểu. Đây cũng chính là hệ thống được sử dụng chủ yếu của Pochettino ở mùa giải trước khi rõ ràng, nó mang đến sự cân bằng về quân số hơn giữa tuyến đầu và tuyến giữa. Đây cũng sẽ là hệ thống mang đến đất diễn nhiều nhất dành cho Leandro Paredes. Bộ ba tiền vệ chủ yếu trong hệ thống 4-3-3 ở cả Ligue 1 lẫn Champions League mùa giải 2020/21 của PSG là Leandro Paredes, Marco Verratti và Ander Herrera.
Một sơ đồ 4-3-3 kiểu phẳng vẫn có thể khiến PSG rơi vào cảnh tam tấu phía trên chia tách với hàng tiền vệ, tức là mỗi tuyến một cõi. Nhưng dẫu sao, Neymar, Mbappe và Neymar với khả năng của họ có thể tự mình định đoạt trận đấu. Và nhất là hàng tiền vệ ít nhiều cũng có thêm quân số. Trong quá khứ, Barcelona thời Luis Enrique cũng đã từng thành công với một hệ thống kiểu chia tách như vậy khi sở hữu MSN trên hàng công: Vai trò kiến thiết lối chơi ít phụ thuộc vào hàng tiền vệ, bởi những Messi, Neymar và Suarez ngày đó có thể tự họ làm tất.
Một khả năng nữa khi chấp nhận hy sinh Di Maria là PSG sẽ đá với hệ thống 4-4-2 kim cương: Neymar và Mbappe trên hàng công, Messi chơi phía sau ở đỉnh kim cương trong hàng tiền vệ, hoặc Neymar và Messi đổi vị trí cho nhau cũng với sơ đồ tương tự. Về cơ bản, 4-3-3 và 4-4-2 kim cương dễ dàng xoay chuyển với nhau.
Khi đã có trong tay cả Sergio Ramos trong kỳ chuyển nhượng hè 2021, PSG có thể mang đến một hình dung về hàng thủ là sự kết hợp của Ramos ở trung tâm, Marquinhos trung vệ lệch phải và Presnel Kimpembe trung vệ lệch trái. Bấy giờ, Pochettino có thể sử dụng hệ thống hàng thủ 3 người, thông qua 3-4-3 hoặc 3-5-2 hoặc 3-4-1-2.
Sử dụng hệ thống này mang đến một nền tảng hàng thủ chắc chắn hơn, như cách Thomas Tuchel áp dụng ở Chelsea mùa giải đã qua. Từ đó, PSG vẫn có thể tiếp tục phát huy những mảng miếng phản công nhanh như đã từng thi triển ở Champions League mùa giải 2020/21.
Dưới thời Thomas Tuchel ở PSG, HLV người Đức thậm chí đã từng bố trí Di Maria đá trong vai trò của một wingback trái. Nếu Pochettino vẫn nuôi ý tưởng để fantastic four cùng ra sân, đấy có thể là một tham khảo. Tuy nhiên, lý tưởng nhất có lẽ vẫn sẽ là cặp wingback Achraf Hakimi và Juan Bernat tạo thành hàng thủ 5 người khi không kiểm soát bóng cho Les Parisiens.
Tuy nhiên, nếu sự chắc chắn nơi hàng thủ được đề cao, thì một lần nữa, quân số nơi trung tâm hàng tiền vệ lại phơi bày. Dù 3-4-3, 3-5-2 hay 3-4-1-2, việc Pochettino sử dụng cả Neymar, Mbappe và Messi khó có thể khác. Điều này tiếp tục bào mỏng hàng tiền vệ của PSG. Bài học về tuyển Anh trong trận chung kết Euro 2020 trước Italia cần được xem xét, nhất là khi đối phó với những đối thủ sở hữu một hàng tiền vệ giỏi duy trì quyền kiểm soát bóng hoặc đơn giản là tạo ra được thế áp đảo về quân số ở khu vực này.
Vì vậy, có thể thấy, sở hữu Messi không khiến Pochettino đau đầu về cách sắp xếp vị trí cho những ngôi sao trên hàng tấn công so với việc lựa chọn hệ thống nào, sắp sắp nhân sự ra sao ở những tuyến và vị trí còn lại. Thôi thì, đời HLV có mấy khi được đau đầu như thế.
Hoàng Thông Le Foot
THỂ THAO SỐ 247 - TRANG THỂ THAO SỐ HÀNG ĐẦU VIỆT NAM
Cập nhật tin tức bóng đá 24/7, bản tin bóng đá số hàng ngày, sự kiện thể thao 24h mới nhất, tin tức thể thao số, hậu trường trong và ngoài nước.
Tỷ lệ kèo
